جمله هاي طلايي و مطالب گوناگون

يکشنبه غم انگيز Gloomy is Sunday: آهنگي که باعث خودکشي صدها نفر شد!

يکشنبه غم‌انگيز Gloomy Sunday، نام آهنگي ست که توسط پيانيست و آهنگساز مجارستاني رژو شرش Rezsó Seress  ساخته و در سال 1933 منتشر شد.  رژو شرش Rezso Seress موسيقي دان مجارستاني و خانه به دوشي بود که يک سال پس از آنکه معشوقه اش به خاطر نداري رهايش کرد. او پشت پيانو نشست تا به درخواست دوستش براي ترانه او آهنگي بسرايد. بالاي دفترچه نت خود نوشت : تقديم به معشوقه قهر کرده ام .

رژو شرش Rezsó Seress 

عنوان شعر اصلي، جهان رو به پايان Vége a világnak است که در مورد نااميدي ناشي از جنگ بود و پايان آرامش دعا براي گناهان مردم مي‌باشد. شاعر لازلو جاور اشعار خود را براي اين آهنگ با عنوان يکشنبه غمگين (Szomorú vasárnap) سرود، که در آن شخصيت مي‌خواهد پس از مرگ معشوق خود به خودکشي دست بزند. شعرهاي جديدتري براي اين آهنگ منتشر شد و محبوبيت بيشتري نسبت به نسخه اوليه آن که تقريباً فراموش شده بود، کسب کردند. 

رژو شرش Rezsó Seress آهنگساز يکشنبه غم انگيز

اين آهنگ مجارستاني 83 سال قبل نوشته و ساخته شده است و تا سه سال پس از آن شهرت زيادي نداشت. در اين آهنگ گويي روحي از توهم و خوف دميده شده. به طوري که يک افسانه ي مردمي مي گويد بسياري از مردم پس از گوش دادن به اين آهنگ اقدام به خودکشي کرده‌اند. همچنان با گذشت 83 سال اين صدا موي بر اندام شنونده راست ميکند‍! اين آهنگ با نام “خودکشي مجاري” نيز شناخته ميشود. اين ترانه حتي توسط آزادي طلب ترين رسانه ها چون BBC و ديگر رسانه هاي آمريکايي و اروپايي غير مجاز محسوب ميشوذ.

خودکشي با آهنگ يکشنبه غم انگيز

در دهه 1930 گزارش هاي مطبوعاتي وجود دارد که بيش از 100 خودکشي در مجارستان و ايالات متحده پس از گوش دادن اين آهنگ اتفاق افتاده است.

نخستين بار ماموران پليس بوداپست در فوريه سال 1936هنگام تحقيق روي پرونده خودکشي يک کفاش به نام جوزف کلر به قدرت عجيب اين آهنگ پي بردند. آنها پس از تحقيقات دريافتند که فرد فوت شده، به جاي وصيت نامه يا متني که دليل خودکشي خود را توضيح دهد، کاغذي با چند بيت شعر نوشته است. آنها گمان کردند که اين ترانه براي جوزف کلر، خاطرهاي شخصي را تداعي ميکرده است.

آمار خودکشي پس از گوش دادن آهنگ يکشنبه غم انگيز

پس از مرگ جوزف کلر، خودکشي هاي ديگري در مجارستان اتفاق افتاد که در تمام آنها رد پاي آهنگ يکشنبه غمگين وجود داشت. بعضي از درگذشتگان، شعر اين ترانه را به جاي وصيت نامه از خود باقي گذارده و بعضيها نيز پيش از مرگ به تأثير اين آهنگ بر تصميمشان به خودکشي اشاره کرده بودند.

خبر رسيد که دو نفر در دو شهر مختلف ( بدون اينکه از ديگري خبري داشته باشند) از نوازندگان دوره گرد خواسته بودند تا يکشنبه غمگين را ( که حالا مشهور شده بود ) برايشان بنوازند و سپس خود را خلاص کرده بودند!

سوژه عاشقان شکست خوردهاي که دسته دسته خود را مي کشند، براي رومه ها جذاب بود؛ تا روزي که ماهيگيران،جنازه دختري 14 ساله را ازعمق دانوب بيرون کشيدند که مثل هميشه در مشتش کاغذي پنهان بود. اما اين بار، بر خلاف هميشه، اطرافيان دخترک گواهي دادند که او هرگز عاشق نشده است.

اندکي بعد نيز پيرمردي 80 ساله خود را از طبقه هفدهم ساختماني به پايين پرت کرد. شاهدان گفتند که او موقع پريدن يکشنبه غمگين را ميخوانده است. آنها گفتند که پيرمرد تا لحظه آخر به خواندن ادامه داد و صدايش تنها زماني قطع شد که مغزش روي زمين پاشيد!

با مشهور شدن آهنگ در اروپا، خودکشيهاي مرتبط با آن نيز به خارج از مرزهاي مجارستان سرايت کرد.

خواننده آهنگ يکشنبه غم انگيز Gloomy is Sunday

ترانه و آواز يکشنبه غم انگيز اولين باردر سال 1935 توسط خواننده مجار پال کالمار Kalmar Pal به زبان مجارستاني اجرا شده است. اين شعر براي اولين بار به انگليسي در سال 1936 توسط هال کمپ و با اشعار سام لوئيس ضبط شد.

سالها بعد به زبان انگليسي ترجمه شد و توسط خواننده آمريکايي دياماندا گالاس Diamanda Galas بازخواني شد. خواننده زني که صدايي مردانه دارد. بحق اجراي دياماندا بسيار موثر تر از نسخه اصلي از آب درآمد. او اکنون 61 سال سن دارد.

 
بيلي هاليدي خواننده يکشنيه غم انگيز

اين آهنگ در بيشتر مناطق انگليسي‌زبان جهان پس از انتشار يک نسخه به خوانندگي بيلي هاليدي در سال 1941 مشهور شد. شعر لوئيس مربوط به خودکشي بود، و شرکت ضبط کننده آن را با عنوان «آهنگ خودکشي مجارستاني» توصيف کرد. 

اين آهنگ بيش از هفتاد بار توسط خوانندگان مختلف به زبان‌هايي غير از مجاري بازخواني شده‌ است.

خودکشي عجيب آهنگساز يکشنيه غم انگيز

شِرِش در ژانويه? 1968 در بوداپست در 68 سالگي اقدام به خودکشي کرد؛ او از پنجره? اتاقش به بيرون پريد، اما زنده ماند. سپس در بيمارستان خود را با سيم خفه کرد. نيويورک تايمز در آگهي فوتِ او از واقعه? خودکشيِ او به «يکشنبه? غم‌انگيز» تعبير کرده ‌است. 

مزار رژو شرش Rezsó Seress آهنگساز يکشنبه غم انگيز

شِرِش براي موفقيتش به‌ خاطر آهنگ «يکشنبه? غم‌انگيز» شکايت مي‌کرد که باعث افزايش ناراحتي او شده، چون مي‌دانست ديگر نمي‌تواند موفقيتي مانند آن کسب کند و براي موج خودکشي ‌اي که ايجاد کرده بود مورد نکوهش قرار مي‌گرفت.

متن آهنگ يکشنبه غم انگيز Gloomy is Sunday

يکشنبه? غم‌انگيز است، ساعات من سرشار از بيخوابي است
عزيزترينم، سايه‌هايي که با من زندگي مي‌کنند بي شمارند،
گل‌هاي کوچک سفيد هرگز بيدارت نمي‌کنند،
نه در جايي که الهه‌اي سياه از اندوه تورا گرفته است.
فرشته‌ها به برگرداندن تو نمي‌انديشند،
آيا خشمگين مي‌شوند اگر من به پيوستن به تو فکر کنم؟

يکشنبه? غم‌انگيز

يکشنبه و سايه‌هايش غم انگيزند؛ و من تمامش را مي‌گذرانم.

من و قلبم تصميم گرفتيم که همه چيز را تمام کنيم،
بزودي شمع‌ها و دعاهايي ناراحت‌کننده اينجا خواهند بود.
نگذار ضجه زنند، بگذار بدانند که من به اين رفتن خوشحالم.
مرگ رؤيا نيست براي کسي که مرده است، با مرگ تو را در آغوش مي‌کشم.
با آخرين نفس روحم، تو را تقديس خواهم کرد.

يکشنبه غم‌انگيز

رؤيا بود، من فقط رؤيا مي‌ديدم.
بيدار شدم و تو را درخواب ديدم که در عمق قلبم جاي داري.
عزيزم، اميدوارم که رويايم هرگز تورا آزار ندهد،
قلبم به تو مي‌گويد که چقدر دوستت دارم

فيلم يکشنبه غم انگيز

در سال 99 کارگرداني آلماني، فيلمي با داستان تخيلي از افسانه هاي مجارستاني را جعبه طلسم بودن اين آهنگ ساخت.

فيلم يک‌ شنبه غم‌انگيز Gloomy Sunday — A Song of Love and Death فيلمي آلماني و مجارستاني به کارگرداني رولف شوبل محصول سال 1999 است. گرچه فيلم بر روي يک مثلث عاشقانه با پيامدهاي غم انگيز تمرکز دارد، اما داراي پس زمينه تاريخي قوي است که در مجارستان و جنگ جهاني دوم مي گذرد. اين فيلم بر اساس رمان نيک باروک است که توسط رولف شيبل نوشته و کارگرداني شده و به داستان آهنگ يکشنبه غم انگيز مي پردازد.

در خلاصه داستان فيلم آمده است: 
پيرمردي آلماني به نام هانس ويک (بکر) همراه با همسر سالخورده اش بعد از گذشت نيم قرن به رستوراني در بوداپست سر مي‌زند. او هنگام صرف ناهار از نوازنده مي‌خواهد تا آهنگي قديمي را بنوازد، چند لحظه بعد با ديدن عي بر روي پيانو دچار حمله قلبي شده و مي‌ميرد. عکس متعلق به دختر زيبايي به نام ايلونا (ماروزسن) بود که در زمان جنگ با همکاري مرد مهرباني به نام لاسلو (کورل) و پيانيست جواني به نام آندريش (ديوروسيني) رستوران را اداره مي‌کردند و.

بيشتر بدانيد : آهنگ غم انگيزي که باعث خودکشي افراد بسياري شد!

بيشتر بدانيد : آهنگ عجيب و غمگيني که خيلي ها با گوش دادن آن خودکشي کردند!

 

تهيه و ترجمه: گروه فرهنگ و هنر سيمرغ
seemorgh.com/culture
اختصاصي سيمرغ